ΝΗΣΟΣ ΠΟΡΟΣ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ
1.ΘΕΣΗ: 32 Ν.Μ. Νοτίως Πειραιά
2. ΕΚΤΑΣΗ: 31 τετρ. χιλιόμετρα
3. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 4.200 κάτοικοι. Μαζί με το Γαλατά αποτελούν ένα δίπολο οικισμό 8.000 κατοίκων, πληθυσμός που τους θερινούς μήνες μαζί με τους παραθεριστές και επισκέπτες αγγίζει τα 30.000 άτομα…
4. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ: Το έδαφος του Πόρου είναι ηφαιστειογενές, ορεινό και πολύκορφο – ψηλότερη κορυφή “Βίγλα” 358 μ.
5. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΑΚΤΩΝ: Η ακτογραμμή του Πόρου είναι δανδελωτή με ανάπτυγμα 45 Km περίπου. Μαζί με τις απέναντι ακτές της Πελοποννήσου σχηματίζει μια εσωτερική λιμνοθάλασσα, ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της χώρας μας, με δύο εισόδους, μια Β.Δ. (400 μ. min.) και μια Ν.Α. (200 μ. min.). Ο βυθός στη λιμνοθάλασσα δεν ξεπερνά τα 25 μ. βάθους. Το υπόλοιπο νησί περιβάλλεται από ζώνη βυθού πλάτους 30-40 μ. με βάθος έως 60 μ. Μετά βαθαίνει 100 μ. και πλέον… Το νησί και το ευρύτερο περιβάλλον του είναι επισήμως χαρακτηρισμένο ως “περιοχή εξαίρετου φυσικού κάλλους”.
6. ΠΑΡΑΛΙΕΣ: Λόγω του ορεινού εδάφους και των απότομων κλίσεων των πλαγιών το χρηστικό εμβαδόν των παραλίων είναι μικρό (υποπολλαπλάσιο των αποδεκτών προδιαγραφών) σε σχέση με το πλήθος των κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού. Αυτό γίνεται αμέσως αντιληπτό τους καλοκαιρινούς μήνες… Να σημειωθεί ότι οι απέναντι παραλίες της Πελοποννήσου δεν είναι κατάλληλες για κολύμβηση. Έτσι, οι Ποριώτες επισκέπτονται όλες τις παραλίες του νησιού οι οποίες είναι τρόπον τινά σημαντικό είδος “εν ανεπαρκεία”. Δεν περισσεύουν παραλίες… Δεδομένου δε ότι οι επισκέπτες αυξάνονται στις πλέον δημοφιλείς παραλίες δημιουργείται συνωστισμός.
6. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Βρίσκεται πολύ κοντά (200 m) από τις ανατολικές ακτές της Πελοποννήσου, αν και νησί συνδέεται εύκολα και με το εθνικό οδικό δίκτυο. Απέχει 160 km από Αθήνα, 200 km από το Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, 60 km από Ναύπλιο, 110 km από Τρίπολη και 15 km από τις ιαματικές πηγές των Μεθάνων… Από τα άλλα τουριστικά νησιά απέχει 15 ν.μ. από Ύδρα, 30 ν.μ. από Σπέτσες και 80 ν.μ. από τις Κυκλάδες. Περιβάλλεται από τα μικρά νησάκια Μπούρτζι, Μόδι, Πλατειά, Μπίστι, Δασκαλειό.
7. ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ο Πόρος συνδέεται δια θαλάσσης με πυκνά δρομολόγια με Πειραιά (με τα ταχύπλοα σκάφη το ταξίδι διαρκεί 1 ώρα) – Σπέτσες. Συνδέεται, επίσης, με το εθνικό οδικό δίκτυο μέσω “φεριμπότ” Πόρος – Γαλατάς.
8. ΙΣΤΟΡΙΚΑ: Στον Κάβο Βασίλης (Ν. άκρο) έχει βρεθεί ο αρχαιότερος προϊστορικός οικισμός του Σαρωνικού. Λατρευτικός τόπος του Διός και σταθμός διαμετακόμισης οψιδιανού λίθου στο Μόδι. Υπάρχει, επίσης, ο πολύ σημαντικός για την εποχή του Ναός του Ποσειδώνος καθώς και ο Ναός της Απατουρίας Αθηνάς. Στις απέναντι γειτονικές ακτές υπάρχουν οι εκτεταμένες αρχαιότητες της Τροιζήνας και της Αρτίμου και άλλα. Ήταν ανέκαθεν ο αγαπημένος προορισμός των Αθηναίων από την αρχαιότητα… Στην επανάσταση του ’21 ο Πόρος διετέλεσε κέντρο σημαντικών συναντήσεων, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον αγώνα και υπήρξε ο πρώτος ελληνικός Ναύσταθμος της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας. Στο βυθό του έχουν βρεθεί αρχαία ναυάγια και ευρίσκεται βυθισμένος ο πυρποληθείς υπό του Μιαούλη στόλος της νεότερης Ελλάδος…
9. ΟΙΚΙΣΜΟΙ: Υπάρχει ο κεντρικός χαρακτηρισμένος ως παραδοσιακός οικισμός του Πόρου με πολύ ενδιαφέρουσα χωροθέτηση και αρχιτεκτονική καθώς και οι οικισμοί Πέρλια, Ασκέλι, Νεώριο, Φούσα.
10. ΧΛΩΡΙΔΑ: Το νησί είναι καταπράσινο. Το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από πευκώνες, σχοίνα και άγριους θάμνους. Μεγάλο τμήμα, επίσης, καλύπτεται από ελαιώνες και οπωροφόρα. Ο βυθός του Πόρου καλύπτεται από λιβάδια Ποσειδωνείας και τραγάνες (προστατευόμενα είδη).
11. ΠΑΝΙΔΑ: Υπάρχουν μερικά κοπάδια αιγοπροβάτων καθώς και πολλά άγρια θηράματα μιας και το νησί είναι χαρακτηρισμένο ως καταφύγιο θηραμάτων… Στους υπήνεμους κόλπους του νησιού βρίσκουν καταφύγιο και ξεχειμωνιάζουν πολλά αποδημητικά πτηνά… Στο βυθό κοντά στις ακτές του νησιού διαβιούν ή συχνάζουν μεγάλοι πληθυσμοί ιχθύων… Ειδικά στην εσωτερική λιμνοθάλασσα υπάρχει ένα πλούσιο αλλά και εύθραυστο οικοσύστημα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως βιότοπος, όπου γεννώνται, εκκολάπτονται και αναπτύσσονται εκατοντάδες είδη ιχθυών και άλλων θαλασσίων οργανισμών. Διαβιούν, επίσης, διάφορα είδη γαρίδας, μαλακίων και οστράκων, ειδικά σε τμήματα που λειτουργούν ως βιότοποι Μπούγια, Δρεπάνι, Ψήφτα, Βύδι.
12. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΠΟΡΟΥ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ: Οι κάτοικοι του Πόρου ανήκουν σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. επιστήμονες, επιχειρηματίες, αγρότες, αλιείς, ναυτικοί. Πολλοί μεταναστεύουν στην Αθήνα αλλά και το εξωτερικό… Παλαιότερα τα αγροτικά επαγγέλματα και αυτά της θάλασσας απορροφούσαν το μεγαλύτερο δυναμικό των επαγγελματιών. Από τη δεκαετία του ’60 τα πράγματα έχουν αλλάξει και τα πρωτεία τα έχει καταλάβει ο τουρισμός. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρηματιών του νησιού ασχολείται με αυτόν. ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενοικιαζόμενα σκάφη, τουριστικά πρακτορεία, επιχειρήσεις εστίασης, μπαρ, τουριστικά ενθύμια και άλλα πολλά συνθέτουν την ατμομηχανή που κινεί την οικονομία του νησιού.
Από τα αρχαία χρόνια ο Πόρος ήταν αγαπημένος προορισμός των Αθηναίων και σήμερα με αποκορύφωμα τις δεκαετίες 60, 70, 80 αποτελεί ένα από τα πλέον δεδομένα δημοφιλή θέρετρα στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως…
Δεν είναι τυχαίο ότι στη δεκαετία του ‘80 δύο φορές ανακηρύχθηκε παγκοσμίως πρώτος προορισμός στις προτιμήσεις των άγγλων τουριστών… Η παραδοσιακή φιλοξενία των Ποριωτών, οι φυσικές του καλλονές, οι πευκώνες του, το περίφημο λεμονοδάσος, η καθαρή του θάλασσα, οι παραλίες και τα απάγγεα λιμανάκια του συνθέτουν ένα τουριστικό προϊόν από τα πλέον γοητευτικά στον κόσμο… Ιδανικός προορισμός για την ανάπτυξη του θαλασσίου τουρισμού “yachting”. Τους καλοκαιρινούς μήνες χιλιάδες σκάφη προσδένουν και δέχονται τις υπηρεσίες και παροχές στο λιμάνι του Πόρου και πολλά περισσότερα απολαμβάνουν ελεύθερα τα φυσικά λιμανάκια του νησιού. Πολλά, επίσης, ξεχειμωνιάζουν…
Δυστυχώς οι πολιτικές των διαφόρων κυβερνήσεων, διάφορα συμφέροντα και συγκυρίες π.χ. απομάκρυνση αεροδρομίου δεν βοήθησαν τον Πόρο σε πλέον θεαματική τουριστική ανάπτυξη.
13. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ: Ο τουρισμός (εσωτερικός και εξωτερικός) έχει εξελιχθεί ως η κύρια πηγή εσόδων του Πόρου και ως οικονομική ατμομηχανή για πολλά επαγγέλματα που έχουν άμεση σχέση ή επηρεάζονται έμμεσα από αυτόν.
Το χωροταξικό “Σουφλιά” εκτιμώντας σωστά τα δεδομένα κατέταξε τον Πόρο στην κατηγορία Β2 θεωρώντας – πολύ σωστά – ότι σε ένα τέτοιο τόπο αρμόζει μια ήπια ποιοτική τουριστική ανάπτυξη αποκλείοντας οιανδήποτε τυχόν βιομηχανική και οχλούσα δραστηριότητα…
Σήμερα στον Πόρο υπάρχουν 6.000 περίπου κλίνες κατανεμημένες σε 15 ξενοδοχεία και σε ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Μεγάλη άνθηση γνωρίζει τα τελευταία χρόνια στο νησί ο θαλάσσιος τουρισμός. Η μορφολογία του που προσφέρει πολλά γραφικά και υπήνεμα λιμανάκια, η λιμνοθάλασσά του, το μεγάλο ανάπτυγμα της προκυμαίας του (περίπου 2 km), η μικρή απόσταση από την πρωτεύουσα και η κεντροβαρική του θέση σε σχέση με το σύμπλεγμα των νησιών των Κυκλάδων και των παραλίων της Ανατ. Πελοποννήσου του δίνουν μοναδικά πλεονεκτήματα σ’ αυτόν τον τουριστικό τομέα (έχει περίπου 20.000 επίσημες ελλιμενισμένες διανυκτερεύσεις σκαφών το καλοκαίρι και άλλες τόσες περίπου στα διάφορα λιμανάκια). Οι προσφερόμενες υπηρεσίες ψυχαγωγίας και σίτισης είναι ποιοτικές και σε πολύ λογικές τιμές. Υπάρχουν επίσης τεράστιες δυνατότητες εναλλακτικού τουρισμού.
Οι πυκνές συγκοινωνίες δια θαλάσσης και η εύκολη σύνδεσή του με το εθνικό οδικό δίκτυο του δίνουν ένα ακόμα πλεονέκτημα.
Οι πράκτορες θαλασσίου τουρισμού δεν επέλεξαν τυχαία τον Πόρο για το ετήσιο “yachting show” όπου κάθε χρόνο συγκεντρώνει παγκοσμίως τους επαγγελματίες του χώρου που προωθούν και ενοικιάζουν τα ελληνικά σκάφη επιτυγχάνοντας τζίρους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ…
Άλλες οικονομικές δραστηριότητες είναι η αλιεία και η γεωργία.
14. ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η λειτουργία των ιχθυοτροφείων γενικά επιβαρύνει και μολύνει το θαλάσσιο περιβάλλον καθώς και την παράκτια ζώνη που γειτνιάζει.
Στην περίπτωση του Πόρου αυτό πιστοποιήθηκε από τη Νομαρχία Πειραιά και τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος όπου μετά από σχετικούς ελέγχους που διενέργησαν στα ήδη λειτουργούντα ιχθυοτροφεία στο νησί διαπίστωσαν μεταξύ πολλών και διαφόρων παραβάσεων και μόλυνση του θαλασσίου και χερσαίου περιβάλλοντος και γι’ αυτό επέβαλλαν κυρώσεις στους υπεύθυνους.
Σε συναφή αποτελέσματα κατέληξε και το ΠΑΚΟΕ που διενήργησε θαλάσσιες δειγματοληψίες και εξετάσεις στις ίδιες περιοχές…
Δηλαδή στις περιοχές του νησιού όπου σήμερα λειτουργούν ιχθυοτροφεία, τα νερά είναι μολυσμένα - ακατάλληλα για κολύμβηση – και το περιβάλλον υποβαθμισμένο.
Προφανώς είναι κατάσταση μη συμβατή με τον τουρισμό…
Το βόρειο και ανατολικό τμήμα του Πόρου καλύπτεται σχεδόν στο σύνολό του από ένα μεγάλο παρθένο πευκώνα που εξαπλώνεται μέχρι την δανδελωτή του ακτογραμμή. Σ’ αυτή την ακτή όπου περιλαμβάνονται πληθώρα από λιμανάκια με τα πλέον διαυγή νερά αυτά που συναντά πρώτα ο επισκέπτης του θαλασσίου τουρισμού προερχόμενος από τις μαρίνες της Αττικής όπου εκεί θα κάνει την πρώτη του βουτιά, θα συναντήσει τον πρώτο ποριώτη που απέδρασε από τις πολυσύχναστες κοντινές παραλίες των οικισμών… Το ίδιο χαρακτηριστικό πράσινο που φθάνει έως την παραλία συναντάται σε όλο το νησί.
Στον επισυναπτόμενο χάρτη έχουν επισημανθεί αυτές οι περιοχές μια-μια και στη συνέχεια αναλύεται για ποιούς ειδικότερους λόγους δεν πρέπει αυτές να καταστραφούν από τα ιχθυοτροφεία…
Τα όρια της προτεινόμενης ΠΟΑΥ εκκινούν από το σημείο 21 σε κοντινή απόσταση από την οργανωμένη δημοφιλή παραλία του Μοναστηρίου, αγκαλιάζουν την νησίδα Μόδι προς Ανατολάς και στη συνέχεια κατευθυνόμενα προς δυσμάς περικλείουν όλη τη βόρεια ακτή του νησιού, συνεχίζουν περικλείοντας την νησίδα Δασκαλειό με το ξωκλήσι και καταλήγουν λίγο πριν την επίσης δημοφιλή οργανωμένη παραλία “Λιμανάκι της αγάπης”. Στην περιοχή αυτή της λιμνοθάλασσας περιλαμβάνεται τμήμα των ακτών Πελοποννήσου Βίδι και Δρεπάνι (σημεία 5, 6 και 7) που είναι βιότοποι.
Πιο συγκεκριμένα:
α.) Περιοχή 1: Εδώ εκβάλλει ο βιολογικός καθαρισμός οπότε για λόγους υγείας μαζί με τις περιοχές 2 και 44 που γειτνιάζουν θα πρέπει να αποκλεισθούν ιχθυοκαλλιέργεις.
β.) Περιοχές 3 έως 15: ευρίσκονται μέσα στη λιμνοθάλασσα η οποία έχει μια εύθραυστη οικολογική ισορροπία δεδομένου ότι τα βάθη είναι κάτω των 25 m, υπάρχουν εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας και τραγάνες και τα θαλάσσια ρεύματα είναι σχετικά ασθενή γεγονός που δεν επιτρέπει επιβάρυνση των υδάτων. Να σημειωθεί ότι οι περιοχές 6 και 7 είναι βιότοποι, οι δε περιοχές 4 (όπου σήμερα λειτουργεί παράνομο ιχθυοτροφείο) και 3, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15 είναι παραλίες λουομένων. Το “Γερολιμάνι” (9) και το “Καψάλι” (4 και 5) είναι δημοφιλή λιμάνια θαλασσίου τουρισμού, το δε νησάκι Δασκαλειό με το ξωκλήσι της Παναγίας είναι δημοφιλής τόπος για γάμους, βαφτίσια και το ετήσιο Παραδοσιακό Πανηγύρι. Η περιοχή (12) - Ρωσικός Ναύσταθμος είναι χαρακτηρισμένος ως “μνημείο νεωτέρων χρόνων”… Είναι προφανής η ασυμβατότητα των ιχθυοτροφείων με αυτές τις περιοχές.
γ.) Περιοχές 19, 20, 21, 22, 23 είναι οι πρώτες μη οργανωμένες παραλίες με τα πλέον διαυγή νερά για κολύμβηση με μεγάλη επισκεψιμότητα λουομένων με βάρκες και σκάφη. Θεωρούνται ως οι καλύτερες παραλίες του νησιού, γειτνιάζουν δε με την οργανωμένη παραλία του Μοναστηρίου (18). Οι περιοχές αυτές, αναπόσπαστα συνδεδεμένες με την τουριστική λειτουργία του νησιού, δεν πρέπει να καταστραφούν.
δ.) Το Μόδι (24): Στη μικρή αυτή νησίδα έχει ανευρεθεί παλαιολιθικός λατρευτικός χώρος του Διός καθώς και διαμετακομιστικός σταθμός οψιδιανού λίθου. Έχουν, επίσης, εντοπισθεί στον εγγύς βυθό αρχαία ναυάγια… Το Μόδι μαζί με τον αρχαιότερο προϊστορικό οικισμό με το λιμάνι στον κάβο Βασίλη και το ναό του Ποσειδώνα αποτελούν τις σημαντικότερες αρχαιολογικές περιοχές του Πόρου. Δεν μπορεί κανείς πουθενά στον κόσμο να διανοηθεί συνύπαρξη με οχλούσα δραστηριότητα…
ε.) Τα επόμενα λιμανάκια Μικρό και Μεγάλο Αυλάκι (28) καθώς και 28, 30, 31 έχουν μικρά βάθη και είναι ερημικά λιμανάκια με μεγάλη επισκεψιμότητα σκαφών αναψυχής. Το (32) είναι ο αβαθής όρμος της Βαγιωνιάς όπου λειτουργεί οργανωμένη παραλία που συνδέεται με το ασφαλτοστρωμένο δίκτυο του νησιού και έχει και μεγάλη επισκεψιμότητα σκαφών. Στη συνέχεια, τα λιμανάκια 33, 34 και 35 (Μπίστι) είναι αβαθή και από τα πλέον κατάλληλα για το θαλάσσιο τουρισμό. Ειδικά το 35 (Μπίστι) όπου σήμερα λειτουργεί ιχθυοτροφική μονάδα που του έχει επιφέρει μεγάλη μόλυνση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι ένας εξαιρετικού κάλλους ορμίσκος αβαθής που ήταν πολύ δημοφιλής στους θιασώτες του θαλάσσιου τουρισμού και θεωρείται από τους ντόπιους ψαράδες ως ένα από τα πλέον ασφαλή λιμάνια της περιοχής δεδομένου ότι η είσοδός του προστατεύεται από την ομώνυμη βραχονησίδα. Η άμεση απομάκρυνση του ιχθυοτροφείου και η αποκατάσταση του βυθού και της παραλίας του είναι επιβεβλημένη.
στ.) 36, 37, 38, 39, 40: Αυτό το τμήμα της ακτογραμμής περικλείεται σε κοντινή από την ακτή απόσταση από μια ζώνη βυθού βραχώδη μέσου βάθους 20-30 m ιδανική για καταδυτικό πάρκο.
ζ.) Οι περιοχές 41, 42 (Βαριαρνή και Καλάμι) είναι εξαιρετικά λιμανάκια, αβαθή τα οποία αν και δημοφιλή στον θαλάσσιο τουρισμό κατεστράφησαν από τα ιχθυοτροφεία…
- Να σημειωθεί επιπλέον ότι όλη η προτεινόμενη ΠΟΑΥ περικλείει το σύνολο σχεδόν των ψαροτόπων του νησιού όπου βιοπορίζονται οι ντόπιοι επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς οι οποίοι αντιλαμβανόμενοι το μέγεθος της προτεινόμενης καταστροφής έχουν ήδη αντιδράσει έντονα με όλους τους προσήκοντες τρόπους… Το ίδιο και οι επαγγελματίες του τουρισμού αλλά και άλλων κοινωνικών ομάδων…
- Στον Πόρο και στην εγγύς περιοχή του για όλους αυτούς τους λόγους που αναλύσαμε δεν είναι συμβατή η λειτουργία ούτε ενός ιχθυοτροφείου. Ίσως μία μόνο ιχθ/κή μονάδα θα μπορούσε να λειτουργήσει γύρω από τη νησίδα “Πλατειά” (σε 2 ναυτικά μίλια από το ακρωτήριο “Άκερδο”. Εκεί η αναμενόμενη μόλυνση θα μπορεί να διαχυθεί σε μια ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ώστε να υπάρξει μικρότερη αναλογικά επιβάρυνση του περιβάλλοντος του Σαρωνικού.
Πόρος 25/05/11
Ν. Δημητριάδης,
Αρχιτέκτων Πολεοδόμος Μηχανικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου